Ziemia Kopernika

Mikołaj Kopernik, toruńczyk, ruszył Ziemię, wstrzymał Słońce i Niebo”. Tak głosi napis umieszczony na cokole pomnika wybitnego astronoma, stojącego w samym sercu toruńskiej Starówki.

Zapewne szczęśliwy układ planet sprawił, że 19 lutego 1473 r. w Toruniu przyszło na świat wyjątkowe dziecko. Mały Mikołaj został ochrzczony w katedrze śś. Janów, gdzie do dzisiaj zachowała się średniowieczna chrzcielnica, przy której przyjął sakrament. Tutaj spędził też pierwsze lata swojego życia. W kamienicy, w której prawdopodobnie się urodził, mieści się obecnie muzeum „Dom Mikołaja Kopernika”, ukazujące życie i dzieła tego wybitnego człowieka.

Naukę młody Kopernik rozpoczął w szkole parafialnej przy kościele śś. Janów w Toruniu. Wysoki poziom nauczania dał mu solidne podstawy rozwoju i umożliwił kontynuowanie zdobywania wiedzy w znanych uczelniach. Wyjechał do Krakowa, gdzie studiował na Wydziale Sztuk Wyzwolonych Akademii Krakowskiej, w epoce największego rozkwitu krakowskiej szkoły astronomicznej. Naukę kontynuował na włoskich uczelniach - w Bolonii, Padwie i Ferrarze, studiując prawo kanoniczne i medycynę. We Włoszech Kopernik przeprowadził pierwsze samodzielne obserwacje astronomiczne. W międzyczasie otrzymał godność kanonika we Fromborku. Po powrocie do kraju przez kilka lat przebywał na dworze swojego wuja, biskupa warmińskiego - Łukasza Watzenrode, gdzie opracował pierwszy szkic teorii heliocentrycznej budowy świata (tzw. Komentarzyk). Wkrótce, rezygnując z kariery kościelnej, postanowił poświęcić się swej wielkiej pasji - astronomii.

Choć jego działalność w tej sferze była najbardziej spektakularna, był to człowiek obdarzony wszechstronną wiedzą, prawdziwy „człowiek renesansu”. Wykazywał się także jako matematyk, lekarz, prawnik, kanonik, ekonomista. Zajmował się nawet przekładem literatury.

„O obrotach sfer niebieskich” ( „De revolutionibus orbium coelestium”) to największe dzieło Kopernika. Zburzył w nim dotychczasowe poglądy, obalając uznawaną wcześniej teorię geocentryczną, według której Ziemia jest centrum Wszechświata, a wokół niej krążą Słońce i wszystkie planety. Kopernik, posługując się swoimi matematycznymi wyliczeniami i obserwacjami prowadzonymi we Włoszech, Olsztynie i Fromborku dowiódł, że to Ziemia wraz z innymi planetami obiega nieruchome Słońce, obracając się przy tym wokół własnej osi. Tak powstała heliocentryczna teoria budowy Układu Słonecznego. „De revolutionibus orbium coelestium” wydano drukiem w Norymberdze w 1543 r., niedługo przed śmiercią wybitnego astronoma.

Choć Mikołaj Kopernik szybko opuścił swe rodzinne miasto, nigdy o nim nie zapomniał. Podpisując się jako „Nicolaus Copernicus Thorunensis”, zaznaczał tym samym swoje toruńskie pochodzenie.
Astronom zmarł we Fromborku 24 maja 1543 r.

 

Słynny traktat o monecie

W 1522 r. podczas odbywającego się w Grudziądzu Sejmiku Generalnym Stanów Prus Królewskich, Mikołaj Kopernik wygłosił swój traktat ekonomiczny „De aestimatione monetae” („O szacunku monety”). Uważał, że jeżeli na rynku istnieją dwa rodzaje pieniądza, z których jeden jest postrzegany jako „lepszy” (wykonany z lepszego kruszcu, mający większą wartość), to będzie on gromadzony, a na rynku pozostanie pieniądz „gorszy” (wykonany z mniej wartościowego kruszcu i mający mniejszą wartość). Sformułowane wówczas prawo: „ gorszy pieniądz wypiera lepszy”, znane jest jako prawo Kopernika-Greshama.

 

Historia pewnej miłości

Choć Chełmno od niedawna posługuje się nazwą „Miasto Zakochanych”, widać już w minionych wiekach zdarzały się tu wyjątkowe miłosne zdarzenia.

Krystyna, ukochana siostrzenica Mikołaja Kopernika, wstąpiła do chełmińskiego klasztoru. Zakonne życie nie było jej jednak pisane. Na drodze stanęła… miłość. Podążając za głosem serca, pewnej nocy zrzuciła zakonny habit i zbiegła do Królewca. Stamtąd bowiem pochodził jej wybranek – dobosz księcia Albrechta, Kasper Stulpawitz.

Z klasztorem Benedyktynek w Chełmnie związana była nie tylko siostrzenica Kopernika. Przebywała w nim również jego siostra, Barbara, która została przełożoną klasztoru, a także Katarzyna Peckau – przyrodnia siostra matki Mikołaja.

Mikołaj Kopernik wielokrotnie przyjeżdżał do Chełmna. Odwiedzał swoją ciotkę i siostrę, a także przyjaciół, którzy korzystali z jego medycznych umiejętności.

 

Fontanna Cosmopolis w Toruniu

Niewątpliwą atrakcją Torunia jest Fontanna Cosmopolis, nawiązująca swoją formą do dzieła Mikołaja Kopernika „O obrotach sfer niebieskich”. 113 wodnych dysz rozmieszczonych na okręgach symbolizujących ziemskie orbity wyrzuca wodę, tworząc niesamowite seanse wodnych strumieni, światła i dźwięku. Obok muzyki filmowej, towarzyszącej pokazom, usłyszymy tu specjalnie skomponowany na potrzebę „kosmicznych” spektakli utwór Krzesimira Dębskiego „Cosmopolis”.  

 

Niezdefiniowany
guide-icon guide-icon add-icon  
Pokaż obraz: 
tak obraz ma się pojawić na stronie statycznej
Tytuł: 
Ziemia Kopernika
Sidebar pokaż: 
tak