Tucholski Park Krajobrazowy

Otoczenie przyrody, czyste powietrze, wyśmienite warunki do aktywnej rekreacji i cenne walory krajoznawcze stwarzają warunki idealne do wypoczynku. Dlatego właśnie bezkresne lasy przecięte wartkim nurtem Brdy, sielskie krajobrazy i malownicze wsie borowiackie od lat przyciągają turystów w rejon Borów Tucholskich.

O Parku

Występujące w tym rejonie rzadkie i chronione gatunki roślin, grzybów i zwierząt oraz historyczne ślady dawnej kultury przyczyniły się do powołania w 1985 roku Tucholskiego Parku Krajobrazowego (TPK). Jego zadaniami są między innymi ochrona oraz popularyzacja tego niezwykłego bogactwa. Najcenniejsze powierzchnie i obiekty przyrodnicze wyłączono z działalności gospodarczej i objęto rożnymi formami ochrony. Na terenie Parku istnieje osiem rezerwatów przyrody: Ustronie, Bagno Grzybna, Jezioro Zdręczno, Cisy nad Czerską Strugą, Jeziorka Kozie, Źródła Rzeki Stążki, Dolina Rzeki Brdy, Bagna nad Stążką. Blisko 150 obiektów uznano za pomniki przyrody. Zwieńczeniem starań o ochronę przyrody Borów Tucholskich było uznanie tego obszaru w 2010 r. jako Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie i wpisanie go do światowej sieci w ramach programy MaB (Man and the Biosphere) UNESCO, a TPK jest jednostką odpowiedzialną za koordynowanie działań w strefie buforowej rezerwatu.

Tucholski Park Krajobrazowy wraz z otuliną obejmuje tereny siedmiu gmin województwa kujawsko-pomorskiego (gminy: Tuchola, Śliwice, Cekcyn, Lubiewo, Gostycyn) i województwa pomorskiego (gminy: Chojnice, Czersk), o łącznej powierzchni prawie 53 tys. ha. Lasy w tym stanowią aż blisko 90%.

Główne atrakcje

Cały obszar Tucholskiego Parku Krajobrazowego obfituje w interesujące obiekty i atrakcje turystyczne. Koniecznie trzeba zobaczyć jedyny w Polsce tej wielkości (albo największy) akwedukt w Fojutowie. Budowlę umożliwiającą skrzyżowanie dwóch dróg wodnych: Wielkiego Kanału Brdy i naturalnego cieku - Czerskiej Strugi. Akwedukt wzorowany jest na budowlach rzymskich. Powstał w XIX wieku jako element systemu nawadniającego ubogich łąk czerskich zwanych Rezlonkami.

Znaną przede wszystkim wśród kajakarzy atrakcją, a jednocześnie bardzo malowniczym odcinkiem spływu Brdą jest uroczysko „Piekło” położone na terenie rezerwatu przyrody „Dolina Rzeki Brdy” koło leśniczówki Świt. Tu zachwycimy się urokami rzeki o  nurcie bystrzącym się pośród głazów i wysokich skarp, krajobrazie charakterystycznym dla rzek górskich. W okolicy można spotkać zimorodka – symbol Tucholskiego Parku Krajobrazowego.

Turyści, którzy chciałby odbyć podróż w czasie i przenieść się do borowiackiej osady sprzed ponad 100 lat, powinni wybrać się do wsi Krąg, wyróżniającej się regionalną zabudową drewnianą z przełomu XIX/XX wieku. To swoisty żywy skansen. Natomiast, żeby poznać codziennie życie Borowiaków, faunę i florę Borów Tucholskich warto skierować się do Muzeum Borów Tucholskich w Tucholi.

 To miejsce szczególnie upodobał sobie Leon Wyczółkowski, uwieczniając stare cisy w licznych pracach.

Charakterystycznym elementem krajobrazu Borów Tucholskich są torfowiska. Rezerwat przyrody „Jeziorka Kozie” chroni roślinność typową dla torfowiska wysokiego, która utworzyła „pływające wysypy”. Natomiast rezerwat „Jelenia Wyspa” w Gołąbku ochrania unikatowe torfowiska położone wokół najczystszej rzeki Borów Tucholskich – Stążki, Wytyczono tutaj niezwykle atrakcyjną ścieżkę przyrodniczo-dydaktyczną z mostkami, wieżą widokową i tablicami opisującymi typowe dla Borów elementy krajobrazu.

Turystyka

Najpopularniejszym sposobem zwiedzania Parku jest turystyka piesza, która ostatnio przerodziła się w wędrowanie z kijkami – nordic walking. Nie brakuje też tras dla rowerzystów, dla których wytyczono liczne szlaki. Jednak Bory Tucholskie są przede wszystkim rajem dla kajakarzy. Brda jest uznawana za jeden z najciekawszych szlaków kajakowych w Europie. Na terenie Parku znajdują się wypożyczalnie rowerów i kajaków.

Baza noclegowa na obszarze Tucholskiego Parku Krajobrazowego jest dobrze rozwinięta. Są tu ośrodki wypoczynkowe, w których mogą przenocować większe grupy. Turyści indywidualni znajdą nocleg w zajazdach, pensjonatach, pokojach gościnnych, schroniskach, czy też w gościnnych progach gospodarstw agroturystycznych. Nad jeziorami i rzekami Parku zagospodarowane są dla turystów pola namiotowe. Znajdują się one w miejscowościach: Rytel, Ostrowite, Okoniny Nadjeziorne, Brda, Woziwoda, Zielonka, Raciąż, Barłogi, Gołąbek, Rudzki Most, Świt, Piła-Młyn, Bysław, Cekcyn.

Po całodniowych spływach i wędrówkach polecić można potrawy z grzybami z lasów serwowanych w lokalnych barach i restauracjach. Regionalny placek z ziemniaków zwany szandarem, zacierki z kiszoną kapustą oraz mace borowiackie każdego przekonają do kuchni borowiackiej.

Wędkarze mogą korzystać z wód na terenie parku po uprzednim wykupieniu zezwoleń. Wyjątek stanowią wody na obszarach rezerwatów przyrody. Jedynie w rezerwacie Dolina Rzeki Brdy udostępniono wędkowanie, ale obowiązuje tu specjalny regulamin.

Najlepszymi punktami do rozpoczęcia wędrówki po Tucholskim Parku Krajobrazowym są miejscowości: Tuchola, Cekcyn, Raciąż i Legbąd, które posiadają bogate zaplecze turystyczne.