Rzeka Kamionka

Jej źródła biją na Pojezierzu Krajeńskim w okolicach Moszczenicy. W całości (71 km) płynie przez wschodnie rubieże Krajny. Rzeka jest prawobrzeżnym dopływem Zalewu Koronowskiego.

Do spływów małymi grupami i najlepiej na kajakach jednoosobowych nadaje się od miejscowości Niwy na granicy województw pomorskiego i kujawsko – pomorskiego. Choć i ten wariant polecany jest tylko miłośnikom prawdziwie traperskiego pływania. Bez większego problemu płynie się dopiero od Kamienia Krajeńskiego.

Prócz przystani nad jeziorem Mochel w Kamieniu Krajeńskim, rzeka praktycznie pozbawiona jest infrastruktury turystycznej. Jest zatem dzika i w tym jej urok. W wielu miejscach płynie szybko po kamienistym dnie, przegrodzona leżącymi w poprzek drzewami.
Najczęściej pływana jest na dolnym 12-kilometrowy odcinku z Kamienicy do Gostycyna – Nogawicy lub kilkaset metrów bliżej – do gospodarstwa agroturystycznego w Pile - Wybudowaniu.

Kamionka była od początku XIV w. do 1466 r. rzeką graniczną pomiędzy państwem krzyżackim a Polską. Najbliższy zamek krzyżacki znajdował się w Tucholi, natomiast polskich interesów bronił otoczony murami Kamień Krajeński i leżący bardziej na południu umocniony klasztor cysterski w Koronowie. 


Ciekawostki krajoznawcze 




• Zamarte (66,0 km). Rzeczka tu niewielka, niemal niemożliwa do płynięcia kajakiem, choć autorowi udało się to zrobic. Wysoko na lewym brzegu wznosi się klasztor pobernardyński. Wzgórze upatrzyli sobie już we wczesnym średniowieczu Pomorzanie. Zarys owalnych wałów widoczny jest do dziś od strony północno – wschodniej. Wyżej wznoszą się już mury klasztoru. Według miejscowej tradycji, pastuszkowie znaleźli gdzieś w okolicy niewielką drewnianą figurkę Matki Boskiej, która wkrótce zasłynęła cudami. Budynek klasztorny wzniesiono w latach 1752-59, kościół stanął do 1766 r. Inspiracją dla budowniczych były ponoć barokowe kościoły Bawarii. Obecnie klasztor jest siedzibą nowicjatu Warszawskiej Prowincji Karmelitów Bosych. Na sąsiednim wzgórzu wznosi się pięknie odrestaurowany XIX –wieczny pałac niemieckiego rodu von Parpartów - dziś Instytut Ziemniaka. 

• Położony na niewielkim wzniesieniu Kamień Krajeński (42,0 km) opływa od północy Kamionka, wpadając zaraz do jeziora Mochel, gdzie chętnie wypoczywają mieszkańcy miasteczka. Od tej strony zachował się fragment średniowiecznych murów obronnych. Najbardziej okazałym zabytkiem jest kościół świętych Piotra i Pawła, wzniesiony po 1581 r., dawna kolegiata. Na zewnętrznej ścianie prezbiterium zachował się renesansowy ryt (sgraffito) z ok. 1578 r. wyobrażający św. Krzysztofa. 

• Duża Cerkwica (39,0 km) rozbudowała się na wysokim lewym brzegu Kamionki. Legenda mówi, że podczas swej podróży do pogańskich Prus, przez wieś przejeżdżał biskup Wojciech, późniejszy męczennik i święty. Po tragicznej śmierci jego ciało złożono na pewien czas w tutejszym kościele lub kaplicy. W późnym średniowieczu we wsi osiedlili się osadnicy sprowadzeni z Dolnych Niemiec przez Krzyżaków – Kosznajdrzy. 12 września 1454 r., u progu wojny trzynastoletniej, król Kazimierz Jagiellończyk podpisał tu tzw. przywilej cerkwicki, gwarantujący szlachcie, że powołanie pospolitego ruszenia i nakładanie podatków nie będzie możliwe bez zgody sejmików ziemskich. Kościół pw. św. Wojciecha wzniesiono w 1833 r. na miejscu wcześniejszych. Jest to konstrukcja szkieletowa (tzw. pruski mur). Na miejscowym cmentarzu zachowały się groby Kosznajdrów. 

• W Kamienicy (12,5) nurt Kamionki wstrzymuje niewielka tama przy młynie z 1870 r. (dziś mała elektrownia wodna). Na wysokim prawym brzegu rzeczki wznosi się pałac zbudowany w latach 1770-1790. Zachował się także folwark, który swą gospodarczą rolę pełni do dziś. 

• Gostycyn (12,0) znajduje się na lewym brzegu Kamionki, praktycznie na wysokości Kamienicy. Na zalesionym wzniesieniu na nadrzecznych łąkach zachowało się grodzisko Burghardt z XIII- XIV wieku. We wsi wznosi się kościół parafialny pw. św Marcina z 1819 r. będąca w przeszłości granicą między państwem polskim i krzyżacki

Wypożyczalnie, organizacja spływów: 


• Firma „Aldan” w Pile – Wybudowaniu 5, w pobliżu ujścia Kamionki do Zalewu Koronowskiego. Wypożyczalnia kajaków. Tel. 606 631 057. 

• Stanica Wodna PTTK „Szlak Brdy” Gostycyn – Nogawica, tel. 52/ 334 64 20.
Polski
guide-icon guide-icon add-icon  
Tytuł: 
Rzeka Kamionka