Znin, Wenecja i Biskupin [1]
Wysłane przez admin w ndz., 2016-04-10 22:40Żnin – miasto z 14 tys. mieszkańców, położone nad jeziorami Żnińskimi: Dużym i Małym.
[1]Historia Żnina
W XII wieku w Żninie funkcjonowała kasztelania. Od 1 połowy XII wieku do 1772 roku znajdował się tu ośrodek dóbr ziemskich arcybiskupów gnieźnieńskich. Około 1263 roku osada otrzymała prawa miejskie. W 1331 roku miasto zostało zniszczone przez Krzyżaków. Po raz drugi Żnin został zniszczony w XIV wieku, podczas walk Nałęczów i Grzymalitów – wielkopolskich rodów rycerskich. Rozwój miasta przerwały wojny szwedzkie, które zrujnowały Żnin. Po 1772 roku miasto znalazło się w zaborze pruskim. Podczas insurekcji kościuszkowskiej w 1794 roku, wokół miasta toczyły się potyczki. Mieszkańcy miasta wzięli czynny udział we Wiośnie Ludów w 1848 roku oraz w powstaniu wielkopolskim w latach 1918 – 1919. Do 1950 roku miasto należało do województwa poznańskiego, później do bydgoskiego.
[1]Zwiedzanie Żnina, Wenecji i Biskupina
Zwiedzanie Żnina
| | |
Vis – a – vis kościoła, przy ul. 700 – lecia nr 24 znajduje się dawny dwór biskupi z XVII wieku, z klasycystycznym portalem i kolumnadą z XVIII wieku, zwany „Sufraganią”. Na portalu herb Pomian biskupa Stanisława Łubieńskiego, który przebudował dwór w końcu XVIII wieku. Obecnie są w nim eksponowane szaty, paramenty liturgiczne (naczynia), malarstwo oraz rzeźba sakralna, należące do Muzeum Sztuki Sakralnej w Żninie.
Niedaleko kościoła mijamy pomnik profesora Jana Śniadeckiego [5] (1756 – 1830), urodzonego w Żninie, brata Jędrzeja Śniadeckiego. Pomnik stanął w 1963 roku, a został zaprojektowany przez prof. J. Kopczyńskiego. Profesor i rektor Uniwersytetu Wileńskiego został przedstawiony w pozie stojącej. Idziemy ul. Floriana, dochodzimy do ul. Lewandowskiego i skręcamy w prawo. Ul. Lewandowskiego dochodzimy do placu Działowego i skręcamy w ul. Śniadeckich. Po lewej stronie znajduje się Kościół NMP Królowej Korony Polskiej z 1909 roku, neogotycki. Świątynię zbudowano dla gminy ewangelickiej. W kościele znajduje się barokowy obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem – Królowej Polskiej z 2 połowy XVII wieku, określany również jako obraz Matki Boskiej Gankowej. Obraz wisiał w krużganku klasztornym Dominikanów, stąd jego nazwa.
Idziemy w kierunku południowym i wkrótce dochodzimy do centrum miasta. Przy placu Wolności nr 1 w budynek magistratu z 1906 roku, o cechach neorenesansowych i neogotyckich mieści Muzeum Ziemi Pałuckiej. W muzeum są czynne stałe wystawy: Historia Żnińskiego Drukarstwa oraz Etnografia Pałuk. Przy muzeum funkcjonuje Galeria im. Tadeusza Małachowskiego. Na środku placu wznosi się gotycka wieża ratuszowa z XV wieku, jedyna pozostałość po ratuszu. Baszta, jak się ją popularnie określa jest również placówką Muzeum Pałuckiego, ze stałymi wystawami: Dzieje Miasta oraz Wybitni Ludzie Żnina. Wychodzimy z placu ul. Sądową. Na skwerze Parku Miejskiego, przy ul. Sądowej pomnik Fryderyka Chopina z 1923 roku. Pomnik przedstawia siedzącego kompozytora. Został wykonany dla ziemianina Wiesława Tuchołki z Marcinkowa przez rzeźbiarza Jakuba Juszczyka. Na 700 – lecie miasta przeniesiony pomnik stanął w Żninie i pozostał w nim na stałe.
Jeżeli znajdziemy trochę czasu, możemy zboczyć nieco z trasy i kierując się ulicą Sienkiewicza poprzez Szpitalną do ul. Mickiewicza, gdzie pod numerem 22a znajduje się Wieża Ciśnień, z której można podziwiać przepiękną panoramę Żnina. Wewnątrz można obejrzeć wystawy, ale i zjeść ciepły posiłek po trudach zwiedzania.
Ze Żninem wiąże się wycieczka kolejką wąskotorową do Wenecji i Biskupina. W tym celu udajemy się na dworzec Żnińskiej Kolei Powiatowej przy ul. Potockiego 4. Pierwsze linie kolejowe: Żnin – Biskupin – Rogowo oraz Biskupin – Szelejewo zbudowano w latach 1893 – 1894. Szerokość toru wynosiła 600 mm. Obie linie miały około 28 km długości. Były przeznaczone głównie do przewozu buraków i innych płodów rolnych. Kolejka przewoziła również osoby. W krótkim czasie sieć linii osiągnęła prawie 80 km długości. W 1962 roku zamknięto przewozy pasażerskie, wznowiono je po otwarciu Muzeum Kolejki Wąskotorowej w 1972 roku, ale tylko w sezonie i tylko na odcinku Żnin – Wenecja – Biskupin – Gąsawa.
| | |
Zwiedzanie Wenecji
Wysiadamy we Wenecji, w centrum Muzeum Kolei Wąskotorowej [6] – Oddziału Muzeum Ziemi Pałuckiej. Zbiory muzealne to 17 parowozów z najstarszym pochodzącym z 1899 roku, 60 różnych pojazdów szynowych (lokomotywy spalinowe, różnego typu i przeznaczenia wagoniki towarowe oraz wagoniki osobowe). Skansen został zbudowany w oparciu o dworzec kolejowy z całym zapleczem technicznym i towarzyszącą infrastrukturą. Zbiory weneckie stanowią niewątpliwie dużą atrakcję turystyczną na skalę Europy.
Ze skansenu widoczne są ruiny zamku „Krwawego Diabła Weneckiego” – Mikołaja Nałęcza [7]. Gotycki zamek został zbudowany w 1390 roku przez sędziego kaliskiego Mikołaja Nałęcza z Chomiąży. Warownię wzniesiono: w dolnych partiach z kamieni i głazów granitowych, w górnych z cegły. Zamek zbudowano na planie czworoboku, z wieżą obronną w narożniku północno – wschodnim oraz bramą wjazdową w środkowej części skrzydła południowego. 5 lat później w ramach wewnętrznych walk pomiędzy możnowładnymi rodami wielkopolskimi: Nałęczów i Grzymalitów, zamek został uszkodzony. Od 1420 roku kolejny właściciel zamku arcybiskup Mikołaj Trąba [8] przeznaczył go na więzienie dla księży. Następny właściciel arcybiskup Jakub z Sienna [9] w 1461 roku zlikwidował więzienie i nakazał zburzyć warownię, która była jeszcze użytkowana do 1511 roku. Od tego czasu zamek pozostaje w ruinie. Zachowane są duże partie murów kamienno – ceglanych, z czytelnym podziałem wnętrz.
Zwiedzanie Biskupina
Kolejny przystanek to Biskupin. Muzeum Archeologiczne w Biskupinie [10] obejmuje częściowo zrekonstruowaną osadę obronną z okresu kultury łużyckiej, sprzed 2700 lat. Biskupin nazywany jest „Polskimi Pompejami”.
| | |
Osadę odkrył miejscowy nauczyciel Walenty Szwajcer [11] w 1933 roku, który powiadomił o znalezisku profesora Józefa Kostrzewskiego [12] z Poznania. Rok później rozpoczęto prace, które kontynuowano do wybuchu II wojny światowej. Po wojnie prace wznowiono i prowadzono je do 1974 roku. Przebadano większość terenu osiedla. Na podstawie badań drewna użytego do budowy osady, stwierdzono że osiedle powstało na półwyspie jeziora Biskupińskiego [13] około 740 roku p.n.e. Miało ponad 100 domostw, ustawionych w 13 rzędach wzdłuż 11 „ulic”. Każda z „ulic” była szeroka na 2,5 metra oraz wymoszczona drewnem. W osiedlu obronnym, które było zasiedlone przez 150 lat mogło jednocześnie mieszkać ponad 1000 osób. Cała osada była otoczona wałem drewniano – ziemnym o długości około 460 metrów, szerokości do 3,5 metra oraz przeciętnej wysokości około 6 metrów. Dodatkowo osiedle biskupińskie otaczał szeroki od 2 do 9 metrów falochron, złożony z ukośnie wbitych pali, których część została zachowana.
| | |
Do zwiedzania udostępniono ekspozycję „Świt historii nad jeziorem Biskupińskim” oraz osiedle obronne ze zrekonstruowanymi: odcinkami wałów obronnych, domostwami, ulicami, falochronem oraz bramą wjazdową. Rezerwat archeologiczny w Biskupinie uznano za pomnik historii Polski.