Wystawa "Wahadło Foucaulta"
Wystawa "Wahadło Foucaulta"
Główną ideą ekspozycji jest zademonstrowanie odbiorcom doświadczenia dowodzącego ruchu Ziemi wokół własnej osi. Odchylenie płaszczyzny wahań Wahadła Foucaulta od położenia początkowego jest efektem działania siły Coriolisa – jednej z sił bezwładności działających w obracającym się układzie odniesienia, jakim jest Ziemia.
Po raz pierwszy doświadczenie to zostało pokazane pod kopułą Panteonu w Paryżu 26 marca 1851 roku, kiedy to Jean Bernard Leon Foucault, przy pomocy stworzonego przez siebie wahadła, udowodnił, że Ziemia się kręci. Genialna w swej prostocie idea jego doświadczenia opierała się na założeniu, że gdyby wziąć odpowiednio długie i ciężkie wahadło jego ruch byłby w przybliżeniu ruchem harmonicznym i można by zaobserwować odchylenie płaszczyzny drgań tego wahadła od położenia początkowego wskutek faktu, że odbywa się on w obracającym się układzie odniesienia związanym z Ziemią. Obserwuje się wiec w nim efekt działania sił pozornych, w tym siły Coriolisa. Urządzenie Foucault stanowiło wahadło długości 67 metrów z 28 kilogramową kulą armatnią. Wahadło zostało wprowadzone w ruch przez przepalenie nici przymocowanej do powierzchni kuli. W trakcie eksperymentu płaszczyzna drgań wahadła zmieniała się, a po dłuższej obserwacji można było zobaczyć, że serce wahadła wykonuje ruch zakreślający obraz rozety. Kąt azymutalny, określający położenie płaszczyzny drgań wahadła w danej chwili względem jego płaszczyzny wahań na początku doświadczenia, zmieniał się ze stałą prędkością równą prędkości kątowej obrotu Ziemi. Pełna rozeta została wykreślona z chwilą, gdy Ziemia wykonała pełny obrót. Pokaz zrobił na widzach tak ogromne wrażenie, że podobne wahadła zaczęto budować w różnych miejscach na świecie.
Toruńskie Wahadło Foucaulta ma 33 metry długości, a jego serce waży 35 kg. Pełen obrót płaszczyzny jego drgań (charakterystyczny dla naszej szerokości geograficznej ~ 53oN ) następuje po około 30 godzinach.
Wystawy
01.11.2019 do 31.12.2020
Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy
ul Władysława Łokietka 5
87-100 Toruń