Strzelno

Strzelno – miasto z 5,8 tys. mieszka?ców, po?o?one na pograniczu Kujaw i Wielkopolski. Osada od XII wieku nale?a?a do klasztoru Norbertanów w Trzemesznie, którzy oko?o 1170 roku za?o?yli w Strzelnie klasztor ?e?ski – Norbertanek. W 1356 roku osada otrzyma?a prawa miejskie i ?wietnie si? rozwija?a, stanowi?c o?rodek dóbr klasztornych. W XVII i XVIII wieku miasto by?o centrum kultury muzycznej. Po 1772 roku w?adze pruskie przej??y maj?tek ko?cielny a w 1837 roku skasowa?y klasztor. Po powstaniu wielkopolskim 1918 – 1919 miasto odzyska?o niepodleg?o??.
Najwa?niejsze obiekty historyczne po?o?one s? na wzgórzu ?w. Wojciecha, po?o?onym 300 m na wschód od rynku. Jest to przede wszystkim roma?ski zespó? klasztorny Norbertanek z ko?cio?em ?wi?tej Trójcy, zbudowany po 1170 roku. Ko?ció? wzniesiono z kostki granitowej a jego fundatorem by? Piotr Wszeborowic mo?now?adca kujawski, który równie? sprowadzi? Norbertanki.  ?wi?tynia w pó?niejszych czasach zosta?a przebudowana, najpierw w duchu gotyckim a nast?pnie w XVIII wieku w stylu barokowym. Na wyj?tkow? uwag? zas?uguj? 4 kolumny roma?skie, które rozdzielaj? naw? g?ówn? od naw bocznych. Oryginalne kolumny roma?skie z oko?o 1170 roku wykute w piaskowcu przedstawiaj?: od wej?cia pierwsza z prawej jest spiralnie ??obkowana, z lewej strony kolumna jest ca?kowicie wyg?adzona, aczkolwiek pierwotnie by?a na niej polichromia. Na drugiej kolumnie po prawej stronie wyryte s? postacie – symbolizuj?ce cnoty ludzkie, natomiast po lewej stronie na kolumnie wyst?puj? postacie – symbole wad i wyst?pków ludzkich. W nawach bocznych ko?cio?a znajduje si? szereg nagrobków, p?yt i rze?b pochodz?cych g?ównie z XVII i XVIII wieku. Budynek klasztorny pochodzi z ko?ca XII wieku, wielokrotnie by? przebudowywany. W okresie powstania styczniowego w latach 1863 – 1864 klasztor przeznaczono na szpital powsta?czy. W kilku pomieszczeniach s? eksponowane tympanony ( wewn?trzne powierzchnie z p?askorze?bami, umieszczone nad portalem ), detale architektoniczne, cz??ci rze?b  oraz znaleziska pozyskane podczas prac archeologicznych, architektonicznych oraz budowlanych. Obok zespo?u klasztornego znajduje si? najs?ynniejsza budowla miasta – roma?ska rotunda ?w. Prokopa, pochodz?ca z prze?omu XII i XIII wieku, wzniesiona z granitowego kamienia ciosanego. Skromne i surowe wn?trze rotundy – budowli na planie ko?a zdobi? rze?by barokowe oraz roma?ska kropielnica. W naro?niku rynku i ul. 15 Grudnia, na budynku znajduje si? pami?tkowa tablica po?wi?cona pami?ci Alberta Abrahama Michelsona (1852 – 1931) wybitnego fizyka ameryka?skiego, urodzonego w Strzelnie.