Wąbrzeźno
Wąbrzeźno – miasto z ok. 14-tysiącami mieszkańców, położone w centrum ziemi chełmińskiej.
| |
Historia Wąbrzeźna
Miasto, należy do najstarszych miejscowości Pomorza Gdańskiego. Pierwsze ślady działalności ludzkiej na tym terenie pochodzą sprzed ok. 12 tys. lat. W okresie wczesnego średniowiecza powstała tutaj osada mieszkalna, której głównym elementem był gród wzniesiony prawdopodobnie w IX w. na półwyspie oddzielającym dwa jeziora: Zamkowe i Frydek. Został on jednak zniszczony w wyniku najazdu plemion pruskich.
 |  |  |
Od 1246 roku, ziemie te były własnością biskupów chełmińskich. Z tego roku pochodzi pierwsze świadectwo potwierdzające istnienie wąbrzeskiej osady – Wambrez. Na początku XIV wieku ówczesny biskup rozpoczął budowę zamku, który został zniszczony w późniejszych latach.
Kolejnym ważnym wydarzeniem w dziejach miasta było wystawienie mu przez bp Jana Dantyszka w 1534 r. przywileju lokacyjnego. Wówczas Wąbrzeźno otrzymało własną pieczęć oraz herb przedstawiający na czerwonym polu czarne skrzydło orła, w dolnej części przebite przez złoty pastorał.
Następne lata stanowiły dla Wąbrzeźna okres wzlotów i upadków. Miasto na przemian dźwigało się z gruzów i popadało ponownie w ruinę. Szybki rozwój nastąpił w XIX w., gdy znalazło się w granicach Prus Zachodnich. W 1920 r. Wąbrzeźno weszło w skład ziem odrodzonej Polski. Krótki okres niepodległości zakończył wybuch II wojny światowej.
Wyzwolenie nastąpiło w styczniu 1945 r. Przystąpiono do organizowania administracji państwowej. Miasto zaczęło się rozbudowywać i rozwijać. Powstały nowe osiedla, ulice i ciągi spacerowe, ruszyło także indywidualne budownictwo mieszkaniowe, oświatowe i publiczne. Nowy etap rozwoju Wąbrzeźna zapoczątkował rok 1990. Na skutek reformy administracji samorządowej wybrano Radę Miejską, Zarząd Miasta i Burmistrza. Kolejne lata przyniosły szybki rozwój Wąbrzeźna, duży nacisk położono na rozwój mieszkalnictwa, tworząc nowe osiedla, zadbano o poprawę infrastruktury komunalnej, uporządkowano systemy ściekowe, grzewcze, gazownicze. Zadbano o rozwój komunikacyjny, ważnym przedsięwzięciem było powstanie w 2006 r. obwodnicy miasta, wokół której powstały dogodne tereny pod przyszłe inwestycje. Obecnie, dzięki pozyskiwaniu środków z funduszy europejskich, w mieście realizowane są liczne projekty modernizacyjno-rewitalizujące.
Zwiedzanie Wąbrzeźna
Zatopione w zieleni miasto jest doskonałym miejscem dla osób poszukujących odpoczynku, ceniących ciszę, spokój oraz czyste środowisko. Położone nad trzema jeziorami zaprasza wszystkich turystów, a zwłaszcza miłośników wędkarstwa, którzy znajdą tutaj doskonałe warunki do rozwijania swojej pasji.
Spacer po Wąbrzeźnie rozpoczynamy od Podzamcza, usytuowanego nad Jeziorem Zamkowym, najważniejszego terenu rekreacyjnego miasta. Na wschodnim brzegu jeziora znajdują się kąpielisko miejskie z plażą i pomostem, przystań wodna, wypożyczalnia sprzętu wodnego, amfiteatr i kawiarenka letnia. Teren Podzamcza opleciony jest licznymi ścieżkami spacerowymi. Na szczególną uwagę na terenie Podzamcza zasługują ruiny zamku biskupiego, wybudowanego w pierwszej połowie XIV. Do 1660 r. zamek pełnił funkcję siedziby biskupów chełmińskich. Niestety zniszczenia wojenne oraz przeniesienie siedziby biskupa do rezydencji w Lubawie spowodowały jego powolną destrukcję.
 |  |  |
Opuszczając Podzamcze, kierujemy się ulicami Grudziądzką i Sikorskiego w stronę centrum. Tutaj warto zboczyć w ulicę Kościelną, która doprowadzi nas do Kościóła pw Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza, obecnie Sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej. W świątyni, wzniesionej w latach 1323-1349 znajduje się cudowny obraz Matki Bożej Brzemiennej z XVII w. oraz liczne zabytki sztuki sakralnej z okresu XVI-XIX w. Na szczególną uwagę zasługuje niedawno odrestaurowana rzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem, z ok. 1500 r. przeniesiona z kaplicy nieistniejącego zamku. Obok kościoła usytuowany jest pomnik Chrystusa Warszawskiego, ufundowany w 1948 r. przez mieszkańców miasta, na którego cokole zamontowano tablice z nazwiskami ofiar II wojny światowej z terenu Wąbrzeźna.
Na jednej z kamienic przy ulicy Kościelnej znajduję się tablica upamiętniające miejsce narodzin wąbrzeskiego noblisty, Walthera Nernsta. Stąd już widzimy miejscowy Rynek czyli Plac Jana Pawła II, którego klimat tworzą liczne secesyjne kamienice, z których większość zachowała swój pierwotny wygląd. Dawny rynek miejski, na którym stał drewniany ratusz został zniszczony w okresie wojen szwedzkich. W latach międzywojennych i zaraz po II wojnie światowej pełnił funkcję targowiska miejskiego. Ozdobą tego miejsca jest fontanna, przedstawiająca dwie jaszczurki, symbolizujące Towarzystwo Jaszczurcze – organizację antykrzyżacką działającą na ziemi chełmińskiej oraz odsłonięty w 1947 r. pomnik Żołnierza Polskiego, którego autorem jest znany toruński rzeźbiarz prof. Ignacy Zelke. W północnej części Rynku znajduje się drugi wąbrzeski kościół pw. Matki Bożej Królowej Polski. Został zbudowany w 1836 r. jako kościół ewangelicki, w późniejszym czasie pełnił rolę siedziby diecezji tego wyznania. Dopiero od 1945 r. zaczął spełniać funkcję kościoła wyznania rzymsko-katolickiego. Ozdobą wnętrza są obrazy Matki Bożej Crespiego oraz Chrystusa w Ogrójcu, a także inne dzieła pochodzące z XIX i początku XX w.
W Wąbrzeźnie można odnaleźć również wiele zabytkowych kamienic z przełomu XIX/XX w., przy ul. 1 Maja oraz Wolności. W jednym z takich budynków- XIX-wiecznym młynie znalazło swoją siedzibę miejskie Muzeum, w którym prezentowane są wystawy stałe oraz czasowe pokazujące dokonania artystyczne mieszkańców Wąbrzeźna i okolic, a także zbiory etnograficzne ziemi chełmińskiej.
Wypoczynek w naszym mieście urozmaicają oferty działającej od 2005 r. Pływalni Miejskiej, będącej jednym z nowocześniejszych tego typu obiektów w regionie oraz kręgielni MANGO prowadzonej przez Wąbrzeski Zakład Aktywności Zawodowej.
 |  |  |
Kategoria:
Polski
Tytuł:
Wąbrzeźno