Brodnicki Park Krajobrazowy

100 jezior, wzgórza, lasy stwarzają na terenie Pojezierza Brodnickiego doskonałe warunki do uprawiania różnorodnych form turystyki aktywnej. Miłośnicy rowerów, kajaków, nordic walking i spacerów od lat znajdują tu dla siebie raj na ziemi. Najcenniejsza część pojezierza chroniona jest przez Brodnicki Park Krajobrazowy.

O Parku

Pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku, w związku z silnie rozwijającym się ruchem turystycznym, szczególnie we wschodniej części  ówczesnego województwa toruńskiego, powstała koncepcja otoczenia ochroną najcenniejszych fragmentów Pojezierza Brodnickiego.

Wstępnie określono, że ochronie powinien podlegać fragment Pojezierza między miastami Brodnica, Jabłonowo Pomorskie i Nowe Miasto Lubawskie. Koncepcji takiej sprzyjały wysokie walory przyrodnicze, turystyczne i krajobrazowe, zanikająca sieć osadnicza i zmniejszające się zaludnienie. Utworzono tu rezerwaty przyrody, uznano za pomniki przyrody wiele drzew. Stwierdzono występowanie 950 gatunków roślin. Są wśród nich gatunki podlegające częściowej lub całkowitej ochronie.

W 1985 roku został utworzony Brodnicki Park Krajobrazowy (BPK), co dopełniło działań ochronnych podjętych w uprzedniej dekadzie. Powierzchnia Parku wynosi prawie 17 tys. ha i jest położony na obszarze 6 gmin: Brodnica, Brzozie, Jabłonowo Pomorskie, Zbiczno (woj. kujawsko-pomorskie) oraz Biskupiec i Kurzętnik, które należą do województwa warmińsko-mazurskiego. Brodnicki Park Krajobrazowy całym obszarem wchodzi w skład "Zielonych Płuc Polski". Ponad 60% powierzchni zajmują lasy, a aż 8,5% wody. Na jego terenie znajduje się około 45 jezior, które są zlokalizowane w rynnach polodowcowych i układają się w charakterystyczne równoległe ciągi. Osią parku jest rzeka Skarlanka - jeden z atrakcyjniejszych szlaków kajakowych w Polsce.

Główne atrakcje

Typową cechą Brodnickiego Parku Krajobrazowego jest występowanie naturalnych zbiorowisk torfowiskowych, szuwarowych i wodnych. Flora Parku cechuje się dużym bogactwem i różnorodnością gatunków. Rośnie tutaj m in. storczyk obuwik pospolity, lilia złotogłów, kłoć wiechowata, 3 gatunki rosiczek, bagno zwyczajne, żurawina drobnolistkowa, bażyna czarna. Wiele stanowisk rzadkich gatunków roślin objęte jest ochroną rezerwatową. Oglądać można też kilkusetletnie drzewa - pomniki przyrody (dęby, buki, sosny, lipy).

Bardzo liczna i cenna jest również fauna BPK. Do występujących tu chronionych i rzadkich gatunków można zaliczyć: bielika, orlika krzykliwego, bociana czarnego, bąka, kilka gatunków perkozów, żurawia, a także wydrę i bobra europejskiego. Perkoz dwuczuby jest symbolem Parku. Czasami spotkać można przywróconego na te tereny przez dyrekcję BPK sokoła wędrownego.

Najcenniejsze obszary BPK chroni 8 rezerwatów przyrody. Są to 3 rezerwaty leśne "Mieliwo", "Retno" i "Las Cielęta", 3 rezerwaty torfowiskowe "Stręszek", "Okonek" i "Żurawie Bagno", oraz 2 rezerwaty florystyczne "Wyspa na jeziorze Wielkie Partęczyny" i "Bachotek".

Oprócz atrakcji przyrodniczych występuje tutaj szereg zabytków kultury materialnej. Wśród nich są m. in. pozostałości osad palowych nad jeziorem Łąkorz i Robotno, 5 grodzisk wczesnośredniowiecznych, 12 obiektów tradycyjnego budownictwa wiejskiego z XVIII i XIX wieku oraz obiekty sakralne i zespoły pałacowo - dworskie.

Poznawanie uroków Brodnickiego Parku Krajobrazowego umożliwiają liczne szlaki turystyki pieszej, rowerowej, kajakowej oraz konnej.

Turystyka

Brodnicki Park Krajobrazowy to przede wszystkim jeziora, które razem z rzekami zajmują znaczną część jego powierzchni. Na większości z nich można wędkować. Wyjątek stanowią wyznaczone obwody hodowlane, jeziora będące rezerwatami. Należy wykupić pozwolenie na wędkowanie na poszczególnych jeziorach z łódki lub z brzegu.

Szczególnie niezapomniane wrażenia pozostawiają wyprawy kajakowe z Wielkich Partęczyn rzeką Skarlanką przez jeziora Pojezierza Brodnickiego. Spotykane po drodze zwierzęta nie reagują ucieczką na widok spokojnie płynących kajaków. Można wówczas z bliska podglądać bielika, sarnę, łosia, a wczesnym rankiem pracowite bobry czy polującą na ryby wydrę. Jesienią lasy Parku stają się kolorowe i pojawiają się w nich w tym okresie grzyby.

Obszar Parku posiada kilka dobrze oznakowanych szlaków turystycznych. Prowadzą tędy trzy długie szlaki piesze: żółty, zielony, niebieski. Wytyczone są również szlaki rowerowe. W Parku zostały utworzone ścieżki edukacyjno-przyrodnicze. Wszystkie pokazują unikatową przyrodę, związaną ze środowiskiem wodnym, bagiennym lub leśnym. Jest to raj dla fotografów amatorów i profesjonalistów. Szczególnie w okresie wiosennych wędrówek ptaków znajdziemy wiele atrakcji ornitologicznych.

Dla zainteresowanych gospodarowaniem zgodnie z zasadami natury istnieje możliwość odwiedzenia gospodarstw produkujących żywność metodami ekologicznymi. Można się dużo dowiedzieć o starych odmianach zbóż i sposobach ich przerobu na mąkę, kaszę  czy makaron. Można poznać też stare odmiany jabłoni czy stare rasy drobiu, bydła, owiec.

Obiekty noclegowe zlokalizowane są nad jeziorami Wielkie Partęczyny, Zbiczno, Strażym, Bachotek. Warto skorzystać też z oferty gospodarstw agroturystycznych. Funkcjonują tu również smażalnie ryb czy bary, w których można zjeść posiłek.